با توجه به تحقيقات مطالعاتي که اداره برآورد اجتماعي معاونت اجتماعی فرماندهی انتظامی استان اصفهان در خصوص مسایل اجتماعي استان صورت داده ، يكي از عمده‌ترين دلایل اختلافات خانوادگي كه منجر به عهدشكني و ايجاد مزاحمت‌هاي خياباني مي‌گردد انتخاب اشتباه همسر جهت ازدواج مي‌باشد.
پيچيده شدن جوامع صنعتي بي‌شك سايه‌اش را بر شكل‌گيري نهاد خانواده و پيوندهاي زناشويي گذاشته و انتخاب همسر را با مشكلات جدي روبه‌رو ساخته است. در واقع در دنياي امروزي حكايت خواستگاري‌هاي سنتي كه بناي آن توسط مادر داماد نهاده مي‌شد و نقش پررنگي در انتخاب عروس بازي مي‌كرد، به فراموشي سپرده شده و جاي آن را به انتخاب‌هايي داده است كه در آن فرزندان گاهي در نقطه مقابل عقايد و نظرات خانواده قرار مي‌گيرند، اما ماندن سر دو راهي، شك و دودلي نسبت به اين نوع انتخاب نقطه شروع مشكلات بعدي در زندگي زناشويي است، زيرا چه بسا بسياري از اين نوع انتخاب‌ها كه اغلب خودسرانه و بدون نظر مشورتي والدين صورت مي‌گيرند، به بن‌بست رسيده و جدايي تنها چاره‌اي است كه پيش روي اين قبيل افراد باقي مي‌ماند. با توجه به اينكه ازدواج‌ها از آن رنگ و بوي سنتي خود فاصله گرفته‌اند، گاهي جوانان هنگام انتخاب همسر دچار دوگانگي در تصميم‌گيري مي‌شوند و نمي‌دانند آيا ازدواج فاميلي را برگزينند يا ازدواج با افراد غريبه را به آن ترجيح دهند. به نظر مرحله شناخت و همسو بودن شرايط فرهنگي و اجتماعي در ازدواج‌هاي فاميلي بيشتر به چشم مي‌خورد، اما امروزه ويژگي‌هاي مثبت اين نوع ازدواج‌ها با توجه به خانواده هسته‌اي كه هر فردي در لاك تنهايي خويش فرو رفته، نسبت به وصلت با خانواده غريبه نمي‌چربد.
كارشناسان حوزه اجتماعي معتقدند پيچيده شدن روابط اجتماعي و تنوع فرهنگي انتخاب همسر را با دشواري‌هايي رو به رو ساخته است، اما آنچه مهم است استفاده از نظر مشورتي والدين در اين نوع از مهم‌ترين انتخاب زندگي است، زیرا انتخابي كه از روي احساسات و هيجان صورت بگيرد، نتيجه‌اي جز پشيماني نخواهد داشت.
مسير پر‌پيچ و خم انتخاب همسفر در سفر زندگي
تحقيقات نشان مي‌دهد تغيير و رشد فزاينده جهان در حوزه فرهنگي و اجتماعي، انسانها را نيز متحول و متغير كرده است. نبرد انديشه‌هاي متنوع و متفاوت بشري كه در قالب مكاتب و نهله‌هاي فكري در سده گذشته بشريت را به سيطره خويش فرو برده بود، باعث شده انسانها در جامعه كه در كنار يكديگر زندگي مي‌كنند، نسبت به افراد جوامع سنتي متفاوت‌تر باشند. جوامع سنتي از انسان‌هاي تقريبا يك سطحي برخوردار بود، ولي در جوامع امروزي به تعداد اعضاي يك جمع تفكر و انديشه متفاوتي وجود دارد. انديشه‌هايي كه نمي‌توانند به آساني در كنار يكديگر زندگي كنند و به سختي يكديگر را تحمل مي‌كنند.
روند رشد علم از يكسو جنگ بشريت را از جنگ تمدن‌ها به جنگ مكاتب و امروزه به نبرد فرهنگ‌ها تبديل كرده و در اين راستا ايده‌هاي فراواني براي كاهش تخريب اين مدل مبارزات داده شده است تا بتوانند آسيب‌هاي متنوع و متفاوت اين قبيل نبردها را كاهش دهند. نتيجه نهايي اين مبارزات به تنوع و تكثر فرهنگي و پيچيده شدن روابط بين‌فردي در جامعه انساني ختم مي‌شود. انسانها پيچيده‌تر و صاحب افكار و انديشه‌هاي متنوع‌تري شده‌اند و رفتار آنها نيز تحت تاثير افكار پر راز و رمز شد و مشكلات فراواني را در روند ارتباطات فردي و اجتماعي پديد آورد كه يكي
از آنها را مي‌توان دشواري انتخاب همسر معرفي كرد. جوان امروزي كه دستخوش روابط پيچيده اجتماعي و تنوع فرهنگي و حاكميت نهله‌هاي مختلف فكري در قالب انديشه‌هاي عرفاني گرفتار شده است، نمي‌تواند به راحتي دست به انتخاب همسري بزند كه با او پيچ و خم زندگي را با توفيق و سعادتمندي طي كند.
نقش و اهميت ازدواج در زندگي انسان به گونه‌اي است كه فرد بايد در سفر زندگي يكي را به عنوان همراه و همسفر برگزيند تا به راحتي بتواند او را تحمل كند و از ارشاد و راهنمايي‌هايش بهره بگيرد و با مشاركت، همكاري و همدلي سختي‌ها را به آساني تبديل كرده و با عشق و محبت بر شهد و شيريني زندگي بيفزايد.
حذف تجربه والدين و انتخاب‌هاي دشوار
انتخاب همراه و همسفر بايد داراي وجوه شباهت فراواني با يكديگر باشد، عرصه زندگي دستخوش پيچيدگي‌ها، سختي‌ها و دشواري‌هايي است كه همراهي، همدلي، هماهنگي، مهر، محبت و علاقه‌مندي لوازم اصلي آن است. ازدواج با بيگانگان و غريبه‌ها در چنين شرايطي كه متاسفانه جوان امروزي در انتخاب خويش تجربه والدين را حذف كرده، عرصه انتخاب را با دشواري فراواني روبه‌رو كرده است.
از سوي ديگر ملاك‌ها و معيارهاي انتخاب نيز با تغييرات فراواني بر دشواري گزينش همسر دلخواه افزوده است. قطعا در يك انتخاب شايسته براي برگزاري يك زندگي سعادتمند جوان امروزي به تنهايي نمي‌تواند انتخاب مناسب و بهتري داشته باشد و بايد مراكز متنوع فرهنگي و اجتماعي و تجربه ارزشمند والدين به كمك او بشتابند تا اين مرحله شيرين زندگي را با موفقيت به سرانجام برسانند. انتخاب همسر اگر فقط از سوي جوان و بدون مشورت و راهنمايي انجام پذيرد، چون معيارها و ملاك‌ها دور از عقلانيت و تحت تاثير احساسات انجام مي‌شود، چنين انتخابي موفقيت‌هاي خوبي را همراه نخواهد داشت. اگرچه بخشي از زندگي تحت تاثير احساسات و عواطف مديريت مي‌شود، ولي فضاي انتخاب بايد با عقلانيت همراه شود تا به كمك عقل و احساس انتخاب جامع و كاملي صورت بگيرد.
فروپاشي نظام ارزشي، تغيير و تحولات مدل هنجاري شرايطي را فراهم ساخته تا فرايند انتخاب تحت تاثير مسایل مختلف در طول زمان به گونه‌اي انجام شود كه همه ابعاد زندگي را كه اساس و زيربناي رشد نسل آينده محسوب مي‌شود، فراهم كند. بخش مهارت‌هاي اساسي زندگي از يكسو و سيماي ظاهري و جمال فرد از سوي ديگر به تنهايي در انجام انتخاب موفق ياري نمي‌كنند، بلكه طرز تفكر، انديشه، خلقيات و اصول باورهاي اخلاقي فرد را در شناخت طرف مقابل كمك مي‌كند.
اما آنچه صفاي زندگي را مي‌افزايد و مهر، محبت و دوستي را سرمايه اصلي زندگي مي‌كند، مشاركت، همكاري، تحمل سختي و رنج، مسووليت‌پذيري، وفاداري، رازداري، صداقت، گذشت، ايثار و فداكاري است. همچنين تلاش و كوشش بي‌وقفه، تحمل رنج و گرفتاري معيارها و ملاك‌هايي براي انتخاب شايسته هستند.
خردگرايي در انتخاب
به اعتقاد اين آسيب‌شناس اجتماعي، متاسفانه امروزه جوانان به شاخص‌هاي سطحي و ملاك‌هاي مادي دل بسته‌اند
و به مسایل ظاهري و زيبايي طرف مقابل محدود شده‌اند. كمالاتي كه مي‌تواند روند زندگي را در مسير مناسب و مطلوبي قرار دهد، از ديدگاه جوانان به وادي فراموشي سپرده شده است. شتاب‌زدگي و سطحي‌نگري از آسيب‌هاي جدي فرايند انتخاب همسر براي جوانان امروز است. در واقع وقتي تجربه‌اندوزي جاي خود را به تجربه‌آموزي بسپارد و در مكانيزم انتخاب ديدگاه والدين مورد توجه قرار نگيرد، قطعا انتخاب با مشكلات فراواني همراه خواهد شد. در عصر انفجار اطلاعات و زمانه تغييرات پيوسته وقتي تكنولوژي ارتباطات جهان را به دهكده‌اي تبديل ساخته و دريافت افكار و انديشه‌هاي متنوع سهل و آسان شده است، فرايند انتخاب بسيار دشوار و سخت خواهد بود. ناكامي‌هايي كه تحت تاثير انتخاب‌هاي شتاب‌زده و احساسي به طلاق منجر شده، بهترين مثال اين ادعا است تا به جوانان توصيه كنيم مكانيزم انتخاب همسر را به شوخي و سهل و آسان سپري نكنند. انتخاب همسر يكي از زيربنايي‌ترين انتخاب‌ها در زندگي است و همه زندگي را تحت تاثير قرار داده و حوادث و رويدادهاي كل زندگي تحت تاثير اين اتفاق شكل مي‌گيرد. قطعا اگر انتخاب همسر با موفقيت همراه شود، كل زندگي در مسير سعادت و خوشبختي قرار خواهد گرفت، ولي بالعكس اگر اين انتخاب دچار آسيب و مساله شود، زندگي دستخوش مشكلاتي مي‌شود، پس بايد براي اين انتخاب مهم زندگي انديشه و فرصت مناسبي را صرف كرد و به دور از احساس‌ورزي همراه با خردگرايي انتخاب مناسب و مطلوبي را انجام داد.
