هنر که مخلوق توانمندی هنرمند است از عناصر اصلی تشکیل دهنده فرهنگ جوامع است، بدین معنی که هنرمند چه بخواهد و چه نخواهد در شکل گیری باورهای عمومی و رفتارهای فردی و اجتماعی و به طور کلی فرهنگ جامعه خود و حتی جوامع مخاطب اثرگذار خواهد بود، یعنی مخاطب با در معرض آثار هنرمند قرار گرفتن رفته رفته رنگ و بوی او را به خود خواهد گرفت چرا که آثار هنری برخواسته در درونیات و دغدغههای یک هنرمند است، از هنرهای تجسمی گرفته است تا فیلم و سینما و موسیقی که پرمخاطبترین و استراتژیکترین شاخههای هنری در جهان هستند.
از زمان پایان جنگ جهانی دوم و ظهور ایالات متحده آمریکا و چیرگی و تسلط این ابر قدرت نوظهور بر جهان در سال 1945 آمریکا بخش زیادی از هنرمندان اروپایی از جمله اهالی سینما را جذب کرد، شخصیتهایی نظیر هیچکاک کارگردان شهیر سینما از جمله این افراد است، این روش آمریکا سینمای بابلزبرگ آلمان را که در دوران پیش از ظهور هالیوود برترین مجموعه سینمایی جهان بود را به تعطیلی کشاند و نخبگان این سینما به همراه دیگر هنرمندان با رویاهای بزرگ جذب هالیوود و سینمای نو ظهور آمریکا شدند.
این روند جذب هنرمند در غرب به ویژه آمریکا امروزه یکی از برنامههای مهم و مدون دولتها و حکومتها است، اما مهمترین نکته در این میان چرایی جذب هنرمندان با ترفندها و شگردهای مختلف است، که البته پاسخی ساده اما هشدار دهنده دارد، غرب به دنبال تغییر فرهنگ جوامع و ملل است و توجه ویژهای به دو هنر موسیقی و سینما برای دستیابی به این هدف دارد.
کشور ما یکی از اهداف غرب در پروژه جذب هنرمندان بوده است، مسالهای که پس از انقلاب اسلامی قوت گرفت، کما اینکه با پیروزی انقلاب اسلامی تعداد بسیاری از هنرمندان به ویژه زنان که حاضر به فعالیت در چارچوب قوانین اسلامی نبودند از کشور خارج شدند و در طول سالیان متمادی افرادی با رویایی جهانی شدن و دستیابی به شهرت از کشور خارج گشتند که عمدتا این کار چیزی جز پشیمانی و ندامت و تلاش برای یافتن راهی به منظور بازگشت به کشور را برای آنها درپی نداشته است.
به ویژه هنرمندان موسیقی، سینما و تلویزیون کشور طی سالهای اخیر مجذوب زرق و برق و عروسکهای رنگی غربی شدهاند و با امید و آمال دستیابی به شهرت و دستیابی به جوایز ارزنده و مشهور از کشور خارج شدهاند و اغلب خیلی زودتر از آنچه خیال میکردند پشیمان شدند، اما این موضوع نباید موجب شود کسی فکر کند ایران مدینه فاضلهای است برای هنرمندان بلکه آنها در جستجوی مدینه فاضله خود دچار اشتباه شدهاند و در غربت گرفتار میشوند و در نهایت ترجیح میدهند به جایی بازگردند که زمانی از آن فرار کردند.
نبود جشنوارههای معتبر و رده بالای بین المللی و جذاب برای هنرمندان مطرح جهان، پایین بودن سطح تبلیغات و انتشار و پخش جشنوارههای داخلی، پایین بودن جواز اهدایی، فراهم نبودن استیجهای معتبر و جهانی و برند سازی شده برای هنرمندان به ویژه در عرصه موسیقی و هنرهای نمایشی، فراهم نبودن امکان حضور بازیگران در ژانرهای مختلف و پرمخاطب در سطح جهانی، ضعفهای بیشمار مالی و امکانات در حوزه سینما و ساخت و تولید فیلم با توانایی جذب مخاطب جهانی از مسایلی است که هنرمندان را در عرصههای مختلف از حضور در کشور ناامید کرده و آنها را به دام سراب موفقیت در غرب میاندازد، چاهی که تا کنون هیچکدام از هنرمندان ایرانی به انتهای آن نرسیدهاند و برداشتی هم از آن به غیر از بدنامی و پشیمانی نداشتهاند.
اما در کنار برطرف کردن معضلات و مشکلاتی که باعث دلسردی هنرمندان میشود به منظور جلوگیری از جدایی اهالی هنر از وطن و رفتن به آن سوی ناکجا آباد در دیگر کشورها قطعا لازم است راهبردها و چارههایی هم برای بازگشت کسانی که رسما و یا تلویحا اعلام میکنند قصد بازگشت دارند فراهم شود، البته قطعا اینکه افرادی به هر دلیل از کشور خارج شوند و با رفتارهای خارج از عرف و شرع هناجار شکنی کنند و بعد با یک پشیمانی ساده به کشور بازگردند و اجازه فعالیت داشته باشند نه منطقی است و نه قانونی لیکن لازم است تا در ابتدا مانع خروج هنرمندان از کشور شویم سپس تدابیری اتخاذ شود تا افرادی که قصد بازگشت به کشور را دارند با تغییر رویه و تبعیت از قوانین مدنی و شرعی کشور بتوانند به فعالیت هنری خود ادامه دهند، چرا که اگر بازگشت به کشور مساوی با ممنوعیت دایم و طولانی مدت و دور ماندن از فعالیت هنری باشد قطعا شاهد بازگشت هنرمندان به کشور نخواهیم بود و قطعا همچنان سراب جذابیتهای فعالیت هنری در غرب عدهای را با توجیه حضور برخی مشاهیر در خارج از کشور بیش از گذشته خواهد فریفت.
قطعا بازگشت افراد مشهور و مورد توجهی که سالها است از کشور خارج شدهاند و یا افرادی که به تازگی از کشور خارج شده اند و به سرعت با پشیمانی قصد بازگشت به کشور را دارند میتواند یکی از عوامل موثر در سردی افراد نسبت به جذابیتهای رفتن به خارج باشد، موضوعی که در کنار امکان فعالیت مجدد افراد در کشور میتواند به حرفهایتر شدن و جهانی شدن محصولات و تولیدات رسانهای کمک کند، به طور حتم حضور برخی افراد که امروز در خارج از کشور شناخته شده و برند شده اند میتواند سرمایههای خارجی را به سوی هنر و هنرمند ایرانی برای تولید آثار هنری در داخل کشور جلب کند، این موضوع هم نباید از دایره توجه مسوولان و نهادهای تصمیم گیرنده خارج شود.