چاپ کردن این صفحه
اقتصادی

بهره بانکی یا ربای بانکی ...؟

   20 تیر 1394  237

افشین شیخ حسنی  - در تعریف ربا آمده است؛ درآمد قطعی از قبل تعیین شده در حالی که بهره درآمد غیر قطعی متغییر است یا عایدی برون زای پول به عنوان واسطه مبادله در حالی که بهره باز دهی داخلی پول به عنوان سرمایه نقدی است .

 

اما آنچه در اسلام به عنوان ربا ممنوع شده بازده ثابت یا از پیش تعیین شده بر معاملات مالی است نه نرخ بازده نامشخص به حال بر این اساس بسیاری از کارشناسان معتقدند که در نظام های جدید اقتصادی ربا امکان ندارد و ربا را فقط درجوامع معیشتی دوران باستان که به جهت عدم پیشرفت فن آوری و عدم سلیقه ها قیمت های نسبی برای زمانی طولانی ثابت می ماند و تورمی وجود نداشته است زمینه تحقق ربا فراهم بوده ولی در اقتصادهای جدید به علت تورم و تغییرات دائمی قیمت های نسبی در اثر پیشرفت فن آوری و تغییر سلیقه ها تحقق ربا امکان ندارد .

اما در این میان دولت در رفع بانکداری بدون ربا گام های تقریبا مثبتی را برداشته و تصمیم جدید بانک مرکزی اطمینان لازم را در خصوص انطباق مصوبات شورا با احکام شریعت فراهم می کند .

با اعلام بانک مرکزی شورای مشورتی فقهی جدید این بانک با شرح وظایف و ترکیب اعضای جدید تشکیل شد این در حالی است که طراحان بانکداری بدون ربا قصد دارند با افزودن یک قانون مادر به قوانین نظام بانکداری ضمانت اجرایی مصوبات شورای فقهی مرتفع شده و نیازی به اضافه شدن قانون جدید به قوانین مرجع نظام بانکی وجود ندارد .

این در حالی است که طراحان طرح بانکداری بدون ربا قصد دارند با افزودن یک قانون مادر به قوانین نظام بانکداری ضمانت اجرایی مصوبات شورای فقهی بانک مرکزی را تقویت کنند. با تصمیم بانک مرکزی تحلیل و ارائه پیشنهاد ومشاوره درباره مباحث بانکی از منظر شریعت اسلام ذکر شده است تشکیل این شورا با توجه به گسترش روز افزون انواع خدمات و ابزار بانکی در قالب قانون بانکداری بدون ربا برای بررسی ابعاد فقهی و شرعی موضوعات بانکی ضرورت داشته است .

 

طبق آیین نامه مصوب جلسات شورا با حضور حد اقل 10 نفر از اعضای صاحب رای که حداقل سه نفر از آانها باید از فضلای حوزه علمیه باشند رسمیت می یابد تصمیم های شورا نیز ضمن آنکه باید با رای موافق حداقل دو سوم اعضای صاحب رای باشد و هیچ تصمیمی در شورا بدون رای موافق اکثریت فضلای حوزه علمیه عضو شورا اتخاذ نخواهد شد و ساز و کار تعبیه شده در آیین نامه شورای مشورتی فقهی بانک مرکزی اطمینان لازم در خصوص انطباق مصوبات شورا با احکام شریعت را فراهم می کند. با این اوصاف و تعابیری که بزرگان مان فرمودند و در دین و شریعت ما از آن به وضوح و روشنی صحبت کرده حال بهره بانکی صحیح تر است یا ربای بانکی؟