راهكارهاي پيشگيري از اعتياد به اينترنت

تحقيقات صورت گرفته نشان مي دهد، بسياري از نوجوانان در اتاق هاي خواب و به دور از چشم والدين خود آن لاين مي شوند بنابر اين يكي از موانع اعتياد اينترنتي در ميان نوجوانان و جوانان، نظارت و کنترلي است که والدين بر استفادة فرزندان از اينترنت اعمال مي‌کنند.

مساله اي که بارز است، اين است که معمولا خانواده‌ها نگاهي متعادل و منطقي پيرامون استفاده فرزندانشان از اينترنت نداشته و دو سياست کاملا قطبي نسبت به اين موضوع در پيش مي‌گيرند. به‌طوريکه براساس نتايج يونگ در سال 1998، معمولا والدين در برخورد با استفاده فرزندا‌نشان از اينترنت،‌ مايلند در يکي از دو دسته «سهل‌انگاري مهربانانه» و «تبعيد قاطع يا مطلق قرار بگيرند.

تحقيقات صورت‌گر‌فته نشان داده است که والدين بيشتر نوجوانان آمريکايي در حين آن‌لاين ‌بودن فرزندانشان، هيچ نظارتي بر آنها ندارند.

همچنين يونگ تقريباً در تمامي مطالعات موردي‌اي که راجع به معتادان نوجوان اينترنت انجام داد، بدين نتيجه رسيد که اين نوجوانان در اتاقهاي خواب و به‌دور از چشم بزرگترها آن‌لاين مي‌شوند.

اين نتايج نشان مي‌دهد که حتي ممکن است بسياري از خانواده‌ها از فعاليتهاي آن‌لاين فرزندانشان اطلاعي نداشته باشند و يا در صورت آگاهي، به‌دليل فقدان درک ماهيت اين فناوري نسبتاً جديد، نتوانند به‌طور کامل به خطرات بالقوه استفاده از آن پي ببرند.

البته امروزه، رسانه‌هاي متعدد خبري با انتشار خبرهاي مختلف راجع به خطرات استفاده مفرط از اينترنت مي‌توانند تا حدودي اين نقص را پنهان کنند.

اما نکته‌اي که مسلم است، اين است که گاه رسانه‌ها با پوشش نادرست اين خبرها، شيوع پديده را رقم مي‌زنند. پديده‌اي که به زعم يونگ، به جاي آنکه والدين را تشويق به آموزش خود و فرزندانشان راجع به ايمني اينترنتي کند، آنها را وامي‌دارد که خود و فرزندانشان را از دسترسي به اينترنت منع کنند. اين کار اگرچه ممکن است, دسترسي به اينترنت را در منزل دشوار کند، اما، کنترل آن در خارج از منزل و کافي‌نتها (بخصوص درجامعه که خانواده‌ها هيچ کنترلي بر کيفيت استفاده فرزندان از اينترنت ندارند) تقريباً غيرممکن است .

براساس نتايج مطالعات وزارت آموزش و پرورش نيوزيلند، تقريباً تمامي مدارس ابتدايي (96 درصد) و راهنمايي (99 درصد) به اينترنت وصل هستند. از اين رو، بديهي است که با توجه به افزايش گسترده کاربري اينترنت توسط نوجوانان و جوانان در مکانهاي مختلف، کنترل و نظارت بر آنان امري دشوار و گاه در برخي موارد غيرممکن مي‌نمايد.

نتايج برخي از مطالعات و تحقيقات تجربي درباره اعتياد اينترنتي:در خارج از کشور، مطالعات زيادي به‌ويژه از نيمه دهه 60 صورت گرفته، که هر کدام از زاويه‌اي خاص به موضوع اعتياد اينترنتي و پيامدهاي مثبت و منفي آن پرداخته‌اند.

براي مبارزه با اعتياد اينترنتي در پايان به چند راهکار (برنامه) اشاره مي کنيم :

1-پيش از نوشتن برنامه، فعاليت هاي ضروري خود در طول هفته را که بايد سروقت انجام دهيد معلوم کنيد. به علاوه، حداقل ده فعاليت قبلي، مهم، شايع و يا لذت بخش خود را هم که به دليل مصرف مفرط کامپيوتر لطمه خورده مشخص کنيد. اين فعاليت ها مي توانند شامل چنين مواردي باشند:

زمان ارتباط با خدا، زماني که با همسر يا خانواده صرف مي شده، کارهاي روزانه، خواب، تماشاي تلويزيون، يا گوش کردن موسيقي، زماني که با دوستان صرف مي شده، ورزش، تفريحات، فعاليت هاي اجتماعي.

فايده ي اين کار چيست؟ اگر ساعات استفاده از اينترنت را درست قبل از فعاليت هاي مهم و الزامي (که انگيزه ي کافي و يا حتي اجبار و الزام براي انجامشان داريد) قرار دهيد، ملزم و مکلف مي شويد که از اينترنت جدا و کنده شويد. علاوه بر اين، فعاليت هاي لذت بخش قبلي را که آسيب خورده، بايد در برنامه بگنجانيد تا از انگيزه ي کافي براي دست کشيدن از کامپيوتر و احياي رفتارهاي خوب گذشته برخودار باشيد.
2-ترمزهاي بيروني براي توقف فعاليت لازم اند. گفته بوديم که روي صفحه ي سايت ها اثري از ساعت نيست پس مي توانيد از ساعت زنگ دار استفاده کنيد تا زمان پايان استفاده را به شما اعلام کند. حتماً آن را دور از کامپيوتر بگذاريد تا براي خاموش کردنش مکلف به قطع فعاليت و دور شدن از کامپيوتر شويد!
اگر باز هم در اين زمينه مشکل داريد از برنامه هايي که زمان استفاده را کنترل و تنظيم مي کنند استفاده کنيد.
3-هر کاري که لازم است انجام دهيد، و هر جايي که مي توانيد برويد تا به موقع از اينترنت دست بکشيد. به تفريح يا فعاليتي که هميشه مي خواسته ايد بپردازيد.

4-برنامه ريزي کنيد: برنامه اي دقيق، با هدف هاي روشن و مشخص و با قيد جزئيات، طراحي کنيد. اهداف برنامه بايد واقع بينانه باشد. مثلاً تغيير ساعت مصرف اينترنت از 40 ساعت در هفته به 4 ساعت، غيرواقعي و شايد غيرعملي است اما از 40 به 20 (در برنامه ي اول) عملي تر است.

5-ساعات و زمان مصرف را به دقت در برنامه بگنجانيد. بهتر است که اين ساعات، منقسم باشد. مثلاً اين که «دو روز آخر هفته براي مصرف اينترنت» مناسب نيست و بهتر است به طور مثال در برنامه اين گونه باشد: «2 ساعت استفاده، يک روز در ميان از ساعت 4 تا 6 و در روزهاي زوج». برنامه بايد دقيق و روشن و عملي باشد.

ضمناً متعهد باشيد که براي هر گونه اِعمال تغيير در برنامه (حتي جزئي) حداقل سه هفته بايد صبر کنيد.

گردآورنده: معاونت اجتماعي پليس خميني شهر